(door Ger Hermans en Mitch Valize)

We zijn begin mei gestart met een nieuwe rubriek. De rubriek ‘Tien vragen aan…….’ In deze berichtgeving willen we een sporter, een bestuurder, een evenement, een organisatie, een trainer of wat dan ook in ’the picture’ zetten. In het eerste bericht kozen we voor Sven Pollaert (Herten), daarna was het de beurt aan BMX-er Bart Bakker  (Heerlen). Nu is het beurt aan de handbiker Mitch Valize uit Heerlen. Hij neemt deel aan de Paralympische Spelen in Parijs, die op woensdag 28 augustus van start gaan. Natuurlijk houden wij u ook op de hoogte van zijn prestaties op 4 en 5 september a.s.

Algemeen

Naam: Mitch Valize
Geboortedatum (en leeftijd): 7 juni 1995 (29 jaar)
Woonplaats: Heerlen
Wedstrijdcategorie: paracycling, MH5
Handbiker sinds (jaartal): 2015
Verenigingen tot en met 2024 (met jaartallen): Adelante on Wheels (2017 – 2022); Zuyd CT (2023) en Watersley R&D Cycling Team (2024 – heden)

Team: Paralympische Selectie TeamNL
Trainer: Wouter Ruchtie
Beste trainingsmaat: Loes Berkhof & Tim de Vries
Fiets: Carbonbike-USA K2
Studerend / werkend of Full-Pro: Full-Pro

1) Kun je in het kort vertellen hoe je handbiker bent geworden en hoe je beperking is ontstaan? Noem ook jaartallen.

Ik ben geboren met een beperking aan mijn linkerbeen. Tijdens de zwangerschap heeft er een beknelling gezeten in mijn bekken. Daardoor werd de bloedtoevoer naar het been belemmerd met als gevolg dat er een groeistoornis is ontstaan. Mijn heup is links kleiner t.o.v. rechts. Ook het bovenbeen én onderbeen zijn veel korter. Hierdoor zitten mijn knieën niet op gelijke hoogte en kan ik niet symmetrisch lopen. Daarnaast mis ik in mijn onderbeen ook het kuitbeen. Dat is niet zo heel erg, want met alleen een scheenbeen kun je prima lopen, maar het heeft er wel voor gezorgd dat mijn scheenbeen krom is komen te staan. Als kind had ik ook nog een voetje aan het onderbeen zitten, maar deze is op 20-jarige leeftijd geamputeerd. Toen hebben ze ook meteen het scheenbeen rechtgezet.

In de revalidatie die op deze operatie volgde, ben ik voor het eerst in aanraking gekomen met handbiken. Door een paar kleine complicaties (ik had nog een open wond op de stomp zitten) mocht ik niet meteen beginnen met lopen en kon ik ook niet het zwembad in om conditioneel te trainen. De enige optie die toen overbleef, was het handbiken.

In het revalidatiecentrum hadden ze al snel door dat ik hier talent voor had en hebben ze me weten te motiveren om er mee door te gaan. Van het een kwam het ander en uiteindelijk ben ik de wedstrijdsport ingerold en heb ik inmiddels van mijn hobby mijn werk gemaakt.

2) Heb je ook (eerder) andere sporten beoefend?

Als kind en tiener heb ik altijd gevoetbald (met prothese). Tijdens het revalidatietraject en de eerste periode daarna heb ik ook nog wel andere paralympische sporten uitgeprobeerd, zoals zitvolleybal en triatlon. Ook heb ik nog een halve marathon op een blade gelopen, maar uiteindelijk heb ik toch voor het handbiken gekozen. Je zit laag bij de grond dus de snelheidsbeleving is groot. Daarnaast merkte ik dat een individuele sport beter bij mij past, ook al heb ik jaren recreatief gevoetbald. Ik kan er niet zo goed tegen als je voor prestaties afhankelijk bent van teamgenoten.

3) Je hebt al veel overwinningen en medailles behaald. Kun je een korte opsomming geven?

2018: Zilver World Cup Emmen (RR);  Brons op WK Maniago, Italië (RR) en Goud NK Amsterdam (RR)

2019: Zilver op World Cup Corridonia, Italië (TT en RR)

2021: Zilver op World Cup Oostende, België (RR en TT);  Goud op EK Oberösterreich, Oostenrijk (TT en RR); Goud op WK Cascais, Portugal  (RR en TT); Goud op Paralympische Spelen Tokio, Japan (TT en RR)

2022: Goud op World Cup Oostende, België (TT) en zilver (RR); Goud op World Cup Elzach, Duitsland (RR en TT); Goud op EK Oberösterreich, Oostenrijk (TT en RR);  Goud op WK Baie-Comeau, Canada (TT en RR); Goud op NK Amersfoort (TT) en NK Varsseveld (RR)

2023: Goud op World Cup Maniago, Italië (TT en RR); Goud World Cup Oostende, België (TT) en zilver (RR); Goud op World Cup Huntsville, USA (TT en RR); Goud op WK Glasgow, Schotland (TT en RR); Goud op EK Rotterdam (TT) en zilver (RR) en Goud op NK Roermond (TT)

2024:Goud op World Cup Oostende, België (TT en RR); Goud op World Cup Maniago, Italië (TT en RR)

4) Wat was voor het hoogtepunt in je carrière als paracyclist?

Het hoogtepunt tot nu toe is toch wel de Paralympische Spelen van Tokio in 2021. En dan in het bijzonder de wegwedstrijd. Dat ik daar in verslagen positie alsnog de wedstrijd wist te winnen op een manier waarop Mathieu van der Poel twee jaar eerder de Amstel Gold Race won, heeft voor een deel toch wel mijn carrière gemaakt. De meeste mensen weten niet wat handbiken is, maar dit moment heeft bijna iedereen wel ergens voorbij zien komen.

Het waren mijn eerste Spelen. En als kersvers Europees- en Wereldkampioen werd ik toch als een van de favorieten bestempeld voor de Paralympische titels. Zelf wist ik de druk heel goed van me af te houden door mezelf meer als een outsider te zien. Ik was dan weliswaar de ‘upcoming guy’, maar het waren wel pas mijn eerste Spelen. Mijn concurrenten wisten al hoe het was om op het allerhoogste niveau te acteren tijdens het allergrootste sportevent ter wereld. En geloof me, ook al waren het de ‘corona Spelen’ en was er geen publiek welkom, alsnog voelde je gewoon dat de hele wereld naar je keek.

Tijdens de wedstrijd had ik daar gelukkig geen last van. We volgden ons plan zoals van tevoren afgesproken. In de laatste ronde plaatste een Fransman een aanval. Ik en mijn teamgenoot konden als enige volgen. We wisten dat hij voor de top van de laatste klim nog iets zou gaan proberen, want de sprint zou hij sowieso niet van ons beiden gaan winnen. En ja hoor, daar ging hij. Een paar honderd meter onder de top en op 1,2 km van de finish ging hij vol aan. Onze eerste reactie: volgen. Na een paar tellen gaat mijn blik naar mijn Garmin en zie ik tot mijn verbazing dat we gewoon sprint wattages aan het trappen zijn. Meteen stop ik met trappen en geef tegen mijn teamgenoot aan dat we dit niet gaan volhouden tot de finish. We laten de Fransman wegrijden en rijden ons eigen strakke tempo verder omhoog. Bovenop kijkt mijn teamgenoot mij aan en ik knik instemmend. Hij stuurt opzij, zodat ik de kortste weg kan rijden, en ik zet de achtervolging in op de Fransman. Hij heeft een meter of 50 voorsprong en we hebben nog 800 meter om hem terug te pakken. Vanaf dit moment heb ik geen seconde meer naar mijn Garmin gekeken, maar heb ik alles op gevoel gedaan. Ik zie hem omkijken. En nog een keer. Ik weet dat hij fysiek stuk zit. Het geeft mij kracht om nog een tandje op te schakelen. Hè shit, we hebben wind in de rug, dat maakt het er niet gemakkelijker op om hem terug te pakken. Oh nee daar is het 300 meter bordje al. Gaan we zo snel? Daar is het volgende bordje ook al. Nog maar een keer opschakelen. Mijn armen beginnen langzaam te verzuren, maar ik mag niet opgeven. Ik weet dat thuis in Heerlen familie en vrienden voor de tv zitten te kijken. Ik moet doorgaan tot de finishlijn. Doe het voor hen. Met nog 100 meter te gaan zit ik tegen z’n achterbumper aan. Nog één keer alles geven. Het wordt me zwart voor de ogen, maar ik pers er alles uit. 50 meter tot de finishlijn en we liggen gelijk. En dan zie ik in mijn linkerooghoek dat hij zijn kop laat hangen. Ik heb hem gekraakt, nu ook mentaal. Ik geef nog een push en kom net met mijn voorwiel iets eerder over de finishlijn. Ik heb zelfs nog tijd om mijn handen in de lucht te gooien. Iets wat ik 10 seconden geleden voor onmogelijk had gehouden. Alle pijn is ook meteen weg en maakt plaats voor vreugde. Ik ben gewoon tweevoudig Paralympisch kampioen. En dat op mijn eerste Spelen.

5) Als topsporter kom je ook teleurstellingen tegen. Welke staat bij jou nog op het netvlies?

Voor mijn grootste teleurstelling moeten we even een paar jaar terug in de tijd. In 2019 werd het WK paracycling in Emmen georganiseerd. Ik had me voor dit WK weten te plaatsen tijdens een wereldbekerwedstrijd in Italië eerder dat jaar. Ik was net aan mijn tweede jaar in de handbikesport bezig en was nog een jong talent. Een jaar eerder had ik verassend brons weten te bemachtigen op het WK en men ging er, inclusief ikzelf, vanuit dat ik die prestatie dit jaar wel kon evenaren. Wat ik me toen nog niet helemaal besefte was dat de ontwikkeling van een talent met z’n ups en downs gaat. Tot die tijd had ik eigenlijk alleen maar in een grote up gezeten. Dat WK in Emmen viel persoonlijk uiteindelijk flink tegen. Ik kon geen potten breken. Het was de eerste down in mijn ontwikkeling.

Nu achteraf kan ik het wel makkelijk verklaren waarom het juist daar niet lukte: als je pas net een paar jaar bezig bent met fietsen, dan heb je nog niet de inhoud om een harde wedstrijd van begin tot einde met de beste rijders aan de voorkant van de koers te kunnen uitrijden.  De prestaties die ik tot dan toe had geleverd waren allemaal op geaccidenteerd terrein. En daar ligt mijn voordeel. Enerzijds ben ik het klimmen gewend door al die trainingsuren in het Heuvelland. Anderzijds weeg ik veel minder dan mijn concurrenten. In die tijd werd handbiken ook nog vooral als een krachtsport gezien. (Tegenwoordig wordt het meer als een combinatie van duur en kracht gezien.) Het is dan ook logisch dat het in het vlakke Emmen me toen nog niet lukte om ook daar te kunnen presteren. Het kostte me zelfs bijna mijn A-status! Gelukkig behield ik die alsnog met een beetje hulp van mijn teamgenoten en heb ik in de jaren daarop hard getraind om mijn inhoud uit te bouwen en laat ik tegenwoordig zien dat ik die A-status waard ben en op alle terreinen goed uit de voeten kan komen.

6) Je bent geselecteerd voor de Paralympische Spelen in Parijs en zult op 4 en 5 september starten in de wegwedstrijd en de individuele tijdrit. Hoe is je voorbereiding en wat zijn je verwachtingen?

De voorbereiding is redelijk goed verlopen. Afgelopen voorjaar hadden we de laatste internationale wedstrijden. Die wist ik allemaal te winnen, dus kan ik met vertrouwen richting de Spelen toewerken. In juni ben ik wel nog een weekje ziek geweest, waardoor we mijn trainingsschema iets hebben moeten aanpassen. Inmiddels heb ik al 3 weken hoogtestage in het Franse Tignes erop zitten en bereid ik me nu de laatste twee weken voor in Heerlen. Waar de focus in Tignes vooral lag op de inhoud, dus veel uren maken, ligt de focus hier in Nederland weer op de intensiteit.

In Parijs kom ik straks twee dagen achter elkaar in actie. Eerst de tijdrit en minder dan 24 uur later al de wedstrijd. Dat doen we in deze laatste periode simuleren, door telkens in blokken van 2 dagen te trainen, waarbij er elke dag op intensiteit getraind wordt die vergelijkbaar is met wat we daar gaan tegenkomen.

Iedereen verwacht dat ik wel weer even 2 gouden medailles weet te bemachtigen. En ook al ziet het er soms makkelijk uit, het gaat niet vanzelf. Het parcours is wel echt op mijn lijf geschreven. We rijden telkens op een omloop van 14 km aan de rand van de stad. In dit rondje liggen 2 klimmetjes van ongeveer een kilometer lang met een stijgingspercentage van 5-6% gemiddeld en max 8-9%. (Hier kan ik me dus perfect op voorbereiden in het Heuvelland.) De top van de laatste klim ligt telkens op 1 km van de finish.

De tijdrit is 28 km lang. Dat wordt voor mij de langste tijdrit ooit die ik gereden heb. Meestal is dat wel in mijn voordeel. Ik ben namelijk een diesel, moet altijd even op gang komen en kan dus echt in het tweede rondje het verschil gaan maken.

De wegwedstrijd is 70 km. Ik verwacht een attractieve koers. In Tokio keek iedereen maar naar Nederland. Nu verwacht ik sowieso iets van de Fransen, die willen zich laten zien in hun eigen land. Maar ook wij willen voor spektakel zorgen. Er zullen hoogstwaarschijnlijk heel veel mensen langs de kant van de weg staan. Ook veel Nederlanders en die gaan ons naar de overwinning schreeuwen. De afgelopen jaren hebben we als Nederland telkens goud en zilver mee naar huis genomen op een groot eindtoernooi. Dat is nu ook het doel voor de 2 wedstrijden in Parijs.

7) Jouw levensmotto is: “Kan ik niet, ken ik niet’’. Vertel eens?

Ik ben door mijn ouders altijd opgevoed met de gedachte van probeer alles maar. En lukt het niet meteen, ga dan opzoek naar een oplossing waardoor je het wel kan. Daardoor heb ik heel goed leren omgaan met het leven met een beperking en kan ik, ondanks dat ik met een beenprothese door het leven ga, nagenoeg alles. En daar ben ik ze nog altijd enorm dankbaar voor.

In de samenleving heerst namelijk toch nog een bepaald stereotype dat wanneer je een fysieke beperking hebt, je bepaalde dingen niet kan. En ja sommige dingen zijn ook echt heel lastig voor iemand met een beenprothese, maar ik wil in ieder geval laten zien dat ik het wel kan. Misschien niet zoals de rest het doet, maar dat maakt niet uit, ik doe het gewoon lekker op mijn eigen manier. De uitkomst is hetzelfde.

8) Je hebt vast een voorbeeld in je de sport. Naar wie kijk je op en waarom?

Mijn voorbeeld is Alessandro Zanardi. Oud formule-1 coureur en meervoudig Paralympisch én Wereldkampioen handbiken. Door een crash in de auto heeft hij beide benen verloren en is in een rolstoel belandt. Toen heeft hij de raceauto ingewisseld voor de handbike. Deze man is een levende legende in Italië. Door hem is het handbiken een grote en bekende sport in Italië. Ik heb het voorrecht gehad om tegen hem te koersen. Ik heb zelfs samen met hem op het podium gestaan. Hij versloeg me toen in de tijdrit met 1 seconde! Als je dan samen op het podium staat, ergens in een klein dorpje in Italië, en de hele omgeving is uitgelopen om een glimp van Alex op te vangen, terwijl alle Italianen luidkeels het volkslied meezingen om zijn overwinning te vieren. Ja dan sta je daar wel met kippenvel.

Helaas heeft hij in 2020 in de handbike een ongeluk gehad, waarbij hij ernstig hersenletsel heeft opgelopen. Desondanks blijven hij en het handbiken mateloos populair in Italië. Ik ben ervan overtuigd dat zijn aanwezigheid, de sport naar een ander niveau hebben gebracht. Dat is wel echt iets waar ik tegenop kijk.

9) Ken je Limburg Cycling? Wat betekent Limburg Cycling voor jou?

Wie kent Limburg Cycling niet?! Naast dat ze de wielersport in Limburg in zijn algemeen promoten, zorgen zij voor mij persoonlijk ook voor het stukje erkenning en promotie van de paralympische tak van het wielrennen door o.a. het aanjagen en ondersteunen van paracycling wedstrijden in de regio.

10) Wat wil je nog bereiken in de komende jaren als sporter en als mens?

Prestatief heb ik eigenlijk alles al behaald wat er te behalen valt. Wat ik vooral wil bereiken is dat door mijn prestaties, maar ook door die van mijn teamgenoten, er meer aandacht komt voor paracycling (en handbiken in het bijzonder). Dat het breder bekend wordt in de samenleving. En dat hopelijk ook het bedrijfsleven meer gaat investeren in deze tak van de wielersport. Wij zijn eigenlijk de enige discipline van het wielrennen dat nog niet geprofessionaliseerd is. Daar ligt voor mij de komende jaren de uitdaging om te kijken of we bijvoorbeeld een commerciële wielerploeg zo enthousiast krijgen om ook ons te gaan ondersteunen en facilitairen. Daarnaast vind ik het enorm belangrijk om de nieuwe generatie te inspireren. Durf te dromen, ook al heb je een beperking. Alles is mogelijk. Als ik over een x aantal jaar stop met topsport en de nieuwe generatie handbikers staat klaar om het stokje van mij over te nemen, weet ik dat mijn missie geslaagd is.